w tradycji chrześcijańskiej jest szczególnym czasem przygotowania do najważniejszych w roku świąt. Posypanie głów popiołem w Środę Popielcową jest znakiem rozpoczęcia okresu zadumy nad kruchością naszego życia.
Sam zwyczaj posypywania głów popiołem na znak żałoby i pokuty, celebrowany w Środę Popielcową, znany jest w wielu kulturach i tradycjach, m.in. w starożytnym Egipcie, u Arabów i w Grecji. W liturgii pojawił się on w VIII w. Pierwsze świadectwa o święceniu popiołu pochodzą z X w. W 1091 r. papież Urban II wprowadził ten zwyczaj jako obowiązujący w całym Kościele. W tym też czasie ustalono, że popiół do posypywania głów wiernych ma pochodzić z palm poświęconych w Niedzielę Palmową poprzedniego roku.
Wielki Post to czas, który ma nam pomóc przygotować się na przeżycie Triduum Paschalnego i Niedzieli Zmartwychwstania Chrystusa. Jest to przede wszystkim okres duchowego przygotowania wnętrza (w języku biblijnym: serca) człowieka, czyli o trwalsze przylgnięcie do Boga, o nawrócenie serca człowieka ku Niemu oraz pojednanie z bliźnimi, wyrażone w:
-większej wstrzemięźliwości w jedzeniu i piciu,
-większym zasłuchaniu się w Słowie Bożym, w czym mają pomóc również organizowane rekolekcje parafialne,
-unikaniu zbytecznego rozproszenia w postaci hucznych zabaw,
-większym skupieniu się na modlitwie, zarówno tej prywatnej jak i wspólnotowej,
-wykazaniu większej wrażliwości na potrzeby innych,
-korzystaniu z sakramentu pokuty i pojednania,
-uczestnictwie w różnych ćwiczeniach wielkopostnych, na przykład w nabożeństwach wielkopostnych (gorzkie żale, droga krzyżowa), lub podejmowaniu pewnych szczególnych postanowień mających wykazać bezinteresowność, szlachetność serca, uśmiech i życzliwość w stosunku do innych.
Do tego może zmobilizować też Zdrapka Wielkopostna. Zdrapka Wielkopostna to specjalnie przygotowana plansza z 40 zadaniami – po jednym na każdy dzień Wielkiego Postu. Uczestnik akcji odbiera Zdrapkę i od Środy Popielcowej odsłania wyzwanie na każdy dzień. W ten sposób można przeżyć swój najlepszy Wielki Post w życiu! Przeżywając post z pomocą zadań spod zdrapki małymi krokami odkrywamy niesamowitą tajemnicę tak ważnych chrześcijańskich świąt.
Wszystkie te zachęty zbiera tradycyjna praktyka wielkopostnego skupienia się na modlitwie, poście i jałmużnie. W rzeczywistości wszystkie one mają na celu wskazanie, że pierwszym działającym w naszym życiu jest Bόg, który jest w stanie skutecznie pokierować nasze życie, uleczyć nasze ewentualne zagubienie się w grzechu i pysze, czy zatrzymać choćby na chwilę nasze ciągłe zabieganie
„Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię!”. Wezwanie to słyszymy w okresie Wielkiego Postu.
Nawrócenie często rozpoczyna się od rzeczy małych. Najprościej mówiąc, nawrócenie jest zmianą sposobu myślenia, a w konsekwencji – zmianą sposobu postępowania (działania). Człowiek na drodze refleksji dochodzi do wniosku, że jego sposób widzenia świata, ludzi, siebie, nie jest właściwy, jest wykrzywiony – jak w krzywym zwierciadle – i postanawia zmienić swój styl myślenia. Na jaki? Na Boży sposób myślenia. Chodzi i próbę spojrzenia na świat oczyma Boga.
„Pokładam w Bogu całą moją ufność, niezależnie od tego, co się stanie”. Ufność w Bogu – to istotny element wiary. Wiara bez ufności, z której wynikają czyny, nic w życiu nie zmienia. Sama wiara w istnienie Boga jest jak wiara w istnienie Bieguna Południowego. Sama wiara w to, że Bóg istnieje, jeszcze nie wpływa na nasze życie. A Bóg, który istnieje, ale nie pływa na nasze życie, mógłby równie dobrze nie istnieć.
Ewangelia to „dobra nowina”. Człowiek skłonny jest raczej dostrzegać to, co złe. Jednak spojrzenie oczyma wiary potrafi nawet w trudnej sytuacji dostrzec dobro. „Przemija bowiem postać tego świata”. I tym, co pozostaje, jest dobro czynione z miłości.
